توسط : معادن زئولیت ایران یکی از ۶۸ نوع ماده معدنی کشف شده می باشد. زئولیت ها تفاوت های بسیاری در ساختار با یکدیگر دارند ، و گاهی شاهد تفاوت در اندازه بلورهای تشکیل دهنده و میزان ظرفیتشان در جذب آب هستیم . با توجه به این با انجام یک سری عملیات فرآوری آسان ، می توان زئولیت صنعتی تولید کرده و از این ماده در صنایع مختلف استفاده کرد .
کیفیت خاک زئولیت در ایران بسیار بالا می باشد . کانی های موجود در معادن ایران بیشتر از نوع کیلنوپتیلولیت است و به علت کیفیت بسیار بالای این کانی ، مورد توجه بسیاری از کشورهای صنعتی قرار گرفته است .
کشور ایران معادن زئولیت بسیار زیادی را به خود اختصاص داده ، از جمله مهم ترین مناطق و استان های کشور که این ماده معدنی در آن ها یافت می شود ، شهرهای مازندران ، سمنان و تهران هستند . این ماده معدنی ده ها میلیون تن به دخیره میرسد . یکی از مزیت های معدن زئولیت ، استخراج آسان آن می باشد که به علت روباز بودن آن ها ست به طوری که این ویژگی سبب کاهش هزینه های تولید هم می شود .
معدن زئولیت در ایران
ایران دارای ذخایر قابل توجهی از زئولیت است و معادن زئولیت در نقاط مختلف کشور یافت می‌شوند. زئولیت‌ها به دلیل خواص جذبی، تبادل یونی و کاتالیستی، در صنایع مختلفی از جمله کشاورزی، محیط زیست، پتروشیمی و بهداشت کاربرد دارند. برخی از مهمترین معدن زئولیت در ایران میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- معدن زئولیت کلیبر (استان آذربایجان شرقی):
- این معدن از مهمترین معادن زئولیت ایران است و ذخایر بزرگی از زئولیت طبیعی دارد. زئولیت استخراجی از این منطقه به‌ویژه در صنایع کشاورزی و تصفیه آب مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- معدن زئولیت سبزوار (استان خراسان رضوی):
- یکی از بزرگ‌ترین معادن زئولیت در شرق ایران که زئولیت‌های باکیفیتی تولید میکند. این معدن به دلیل نزدیکی به مراکز صنعتی و کشاورزی مهم است.
- معدن زئولیت سمنان:
- استان سمنان نیز دارای ذخایر زئولیت قابل توجهی است. این معادن به دلیل نزدیکی به تهران و صنایع بزرگ، از اهمیت بالایی برخوردار هستند.
- معدن زئولیت در استان زنجان:
- این منطقه نیز ذخایر زئولیت دارد و به دلیل موقعیت جغرافیایی مناسب برای صادرات و حمل‌ونقل به مراکز صنعتی در ایران و کشورهای همسایه اهمیت دارد.
- معدن زئولیت در استان فارس:
- معادن زئولیت در این استان نیز وجود دارند که بیشتر برای کاربردهای کشاورزی و صنعتی استخراج می‌شوند.
ایران با داشتن ذخایر متعدد زئولیت، پتانسیل بالایی برای تأمین نیازهای داخلی و صادرات به سایر کشورها دارد.
کاربرد های زئولیت معدنی
در حال حاضر روشی که برای آبیاری در کشاورزی به کار برده میشود، مقدار زیادی آب مصرف میکند ، که با استفاده از زئولیت و بکارگیری آن در صنعت کشاورزی که بصورت یک مخزن عمل میکند و آب را آرام آرام به گیاه می‌رساند . بااین کار مصرف آب جهت حاصلخیزی زمین‌های زراعی را می توان کاهش داد .با این وجود به دلیل اینکه کشاورزان از این ویژگی زئولیت کشاورزی اطلاعی ندارند ، تنها افرادی که به صورت آکادمیک با این صنعت آشنا شده اند در پرورش محصولات خود که گاهی به صورت گلخانه‌ای هستند از این ماده استفاده می‌کنند.
با برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری در این حوزه میتوان شرایط استفاده از این ماده معدنی را فراهم کرده . این کار سبب ایجاد صرفه‌جویی در میزان آب مصرفی در صنعت کشاورزی کشور می شود و می توان زمین‌های زراعی بیشتری را از این نعمت خدادادی بهره‌مند ساخت.از آنجایی که زئولیت زیست ماده ای فعال و با تخلخل بالایی است ، استفاده های متفاوتی در علوم پزشکی دارد . استفاده از این محصول در ارتوپدی، داروسازی، دندان پزشکی و مهندسی بافت مورد پژوهش قرار گرفته است. این ماده معدنی از معدن زئولیت استخراج می شود و در زمینه های مختلف علوم پزشکی مورد استفاده قرار گرفته و در حال افزایش می باشد. زئولیت هم به صورت طبیعی و هم به صورت سنتزی برای استفاده در سامانه های بهبود زخم، داروسازی، داربست های مورد استفاده در مهندسی بافت، پوشش دهی ایمپلنت، همودیالیز و جذب گاز ، انتخاب مناسبی می باشد. به کار بردن این ماده معدنی در پزشکی با توجه به نوع محصول متفاوت می باشد و هر نمونه این ماده کاربرد خاصی در پزشکی دارد. جهت استفاده از این ماده معدنی درعلم پزشکی باید به نکات زیر توجه شود:
- نوع کاربرد محصول
- مقدار استفاده محصول توجه شود.
- به نوع برند محصول چون هرچه محصول با کیفیت تر باشد تاثیر آن هم روی بدن بیشتر است.
اکنون به ذکر چند نوع از کاربرد های دیگراین ماده معدنی می پردازیم :
در حوزه محصولات خانگی
- بوگیر در خانه
- بو و رطوبت تولید شده از حیوانات خانگی را کنترل کرده مانند زئولیت خاک گربه
در کشاورزی
- مرطوب نگه داشتن خاک
- استفاده جهت پرورش گلخانه ها
- در پرورش سبزیجات ، گل ، درخت و درختچه
- ایجاد جنگل و مزارع درخت
- سبب تصفیه ی آمونیاک استخر آبزیان
- محوطه سازی
- سبب اصلاح و بهبود خاک چمن
- اضافه کردن به خوراک دام
- حاصلخیزی و ارتقا تبادلات کاتیونی موجود در خاک
- مورد استفاده در سیستم های آب کشت
کاربرد در محیط زیست
- جهت کاهش و جذب فلزات سنگین موجود در محیط
- جذب آلوگی های نفتی
زئولیت در صنعت
- جاذب نفت و مشتقات آن
- جهت جداسازی گاز
- مورد استفاده در تولید بتن و در ساختمان سازی
- مورد استفاده در صنایع کاغذ و غیره
کاربرد در صنعت هسته ای
- مورد استفاده در راکتور ها و سایت بازسازی
- جهت افزایش کیفیت دفع زباله های اتمی
زئولیت در تصفیه آب و فاضلاب ها
- شیرین کردن آب
- استخرهای شنا
- جهت حذف فلزات سنگین از آب
- حذف آمونیاک موجود در لجن
- و …..
است.
همانطور که گفته شد کاربرد های زئولیت بسیار متفاوت و گسترده است. به همین خاطر از زئولیت به عنوان ترکیبات سحر آمیز یاد شده است و در مورد اهمیت آن کتاب های زیادی نوشته شده است.
اشکال مختلف زئولیت در ایران
زئولیت ها از چند نوع طبقه بندی برخوردار هستند . یک نوع طبقه بندی قدیمی بر اساس شکل بلور می باشد . در این طبقه بندی زئولیت ها به بلورهای رشته ای ، مختلط و ستونی تقسیم بندی می شوند. در طبقه بندی دیگر زئولیت ها براساس منشا شکل گیری آن ها تقسیم می شوند. که از این نظر زئولیت ها در دو دسته رسوبی و آتش فشانی قرار می گیرند .
زئولیت های که در ایران وجود دارند ، رسوبی هستند ، در حالی که اکثر نمونه های طبیعی موجود در معدن زئولیت جهان از نوع آتش نشانی هستند. نوع سوم طبقه بندی بر اساس خواص اسیدی یا بازی زئولیت ها بنا شده است .
صادرات زئولیت
زئولیت در شهرهای مختلفی از ایران تولید می شود که این زئولیت تولید شده از کیفیت بالایی برخوردار می باشد به همین علت قیمت آن خیلی ارزان نیست اما با این وجود سفارش های فراوانی از کشور های خارجی ، به خصوص اروپایی و کشورهای همسایه وجود دارد .
ایران سالانه مقدار بسیار زیادی از زئولیت را به کشورهای مختلف صادر می کند و درآمد بالایی را از این راه بدست می آورد.
تراز تجاری کشوربا صادرات این ماده معدنی رشد می کند و این امر باعث رونق گرفتن کارخانه های تولید کننده زئولیت می شود و سبب اشتغال زایی برای جوانان کشورمان هم می شود.
قیمت زئولیت
زئولیت ها دارای انواع مختلفی هستند که بعضی از آن ها دارای خاصیت اسیدی و بعضی نیز قلیایی هستند. علاوه بر این ها ، تولید آنها نیز به روش های گوناگونی است . نمونه های ایرانی رسوبی هستند و در بیشتر کشورهای دیگر از نوع آتشفشانی استفاده میشود. به همین دلیل نرخ و قیمت این گروه از کانی ها متغییر بوده و با توجه به داخلی یا خارجی بودن و ویژگی های شیمیایی آنها تعیین می شود . برای استعلام قیمت زئولیت می توانید با کارشناسان فروش بازرگانی مفید تماس بگیرید.
