قبل از پرداختن به تفاوت بنتونیت معمولی و بنتونیت اکتیو؛ بهتر است بدانیم بنتونیت چیست، بنتونیت در واقع نوعی خاک معدنی است که کاربردهای گسترده ای دارد. بنتونیت دارای انواع مختلفی است که در بازار موجود بوده و به فروش می رسد. دو نوع از بنتونیت که می توانیم به آن ها اشاره کنیم بنتونیت سدیمی و بنتونیت کلسیمی است. هر یک از این نوع بنتونیت ها از خواص و کاربردهای مختص به خود برخوردار هستند و قیمت آن ها نیز با یکدیگر متفاوت است. در این مقاله قرار است به تفاوت اصلی و اساسی بنتونیت معمولی و بنتونیت اکتیو اشاره کنیم با ما همراه باشید.
بنتونیت چیست؟
بنتونیت نوعی ماده معدنی طبیعی از خانواده خاک های رسی بوده که از خواص فیزیکی و شیمیایی منحصر به فردی برخوردار است و با توجه به ویژگی ها و مشخصات منحصر به فردی که دارد کاربرد گسترده ای در برخی از صنایع دارد.این ماده معدنی عموما به دو دسته بندی اصلی تقسیم می شود، بنتونیت اکتیو و بنتونیت معمولی، و ما در این مقاله به کاربردهای مهم این محصولات، مزایا، معایب و ویژگی های هر یک می پردازیم.
بنتونیت معمولی
بنتونیت معمولی که همان بنتونیت خام است در واقع به نوعی از حاک رس اطلاق می شود که به صورت کاملا مستقیم از معادن استخراج می شود و بدون این که تغیرات شیمیایی بر روی آن انجام شود مورد استفاده قرار می گیرد. بیشتری کانی موجود در بنتونیت معمولی در واقع کانی مونت موریلونیت بوده که از خاصیت تورم پذیری و قدرت جذب بسیار بالا برخوردار است.
ویژگی های بنتونیت معمولی
در این قسمت به برخی از ویژگی های مهم بنتونیت معمولی خواهیم پرداخت، این ماده معدنی دارای ساختار کاملا طبیعی بوده و هیچ گونه دستکاری و تغییرات شیمیایی بر روی آن اعمال نشده است بنابراین با حفظ حالت طبیعی خود مورد استفاده قرار می گیرد.
به علاوه این ماده معدنی از خاصیت جذب آب بالایی برخوردار است و می تواند تا چندین برابر حجم اولیه خود آب را جذب کند. ویژگی بعدی این محصول میزان پایداری شیمیایی بالای آن است که در برابر برخی اسید ها و قلیا ها مقاومت خوبی را نشان می دهد و همچنین از واکنش پذیری بسیار کمتری در مقایسه با بنتونیت اکتیو برخوردار است. در آخر رنگ و ظاهر بنتونیت معمولی در واقع به رنگ خاکستری، سفید و یا کرم است که بسته به محل استخراج کاملا متفاوت است.
کاربردهای بنتونیت معمولی
ساخت سدهای خاکی و آببندی: به دلیل خاصیت تورمپذیری، برای آببندی و جلوگیری از نشت آب در سدها و کانالها استفاده میشود.
کشاورزی: به عنوان اصلاحکننده خاک برای بهبود نگهداری آب و مواد مغذی استفاده میشود.
خوراک دام و طیور: به عنوان افزودنی در خوراک دام برای کاهش سموم قارچی و بهبود هضم.
صنایع ساختمانی: در تولید سیمان و ملات برای افزایش چسبندگی و پایداری.
بنتونیت اکتیو
بنونیت اکتیو یا بنتونیت فعال شده در واقع به بنتونیتی گفته می شود که با استفاده از فرایند های شیمیایی و حرارتی بر روی آن تغییراتی ایجاد شده و ویژگی های خاصی پیدا کرده است. فرایند های شیمایی که بر روی بنتونیت اعمال می شود شامل افزودن اسیدها، قلیا ها و سایر مواد شیمیایی است که باعث بهبود هر چه بیشتر خواص جذب و واکنش پذیری آن می گردد.
ویژگیهای بنتونیت اکتیو
از جمله ویژگی های بسیار مهم در بنتونیت اکتیو جاذب بودن آن است؛ این ماده قدرت جذب بسیار بالایی در جذب آب، روغن و فلزات سنگین دارد. به علاوه به خاطر اصلاحات شیمیایی که بر روی آن رخ داده واکنش پذیری بسیار بیشتری در مقایسه با بنتونیت معمولی دارد.
از جمله خواص اعمال تغییرات شیمیایی بر روی بنتونیت و تبدیل آن به بنتونیت اکتیو این است که، ساختار این ماده کاملا بهینه می شود و همچنین طی فرایندی ساختار کریستالی بنتونیت بهبود داده می شود، در نتیجه میزان کارایی آن در کاربردهای خاص افزایش می یابد. عموما رنگ بنتونیت اکتیو در مقایسه با بنتونیت معموای روشن تر بوده و این نشان دهنده خلوص بیشتر آن است.
کاربردهای بنتونیت اکتیو
صنایع تصفیه روغن: برای تصفیه و سفید کردن روغنهای خوراکی و صنعتی.
صنایع حفاری: در حفاری چاههای نفت و گاز به عنوان گل حفاری برای تثبیت دیوارهها و کنترل فشار.
صنایع شیمیایی: به عنوان جاذب در فرآیندهای شیمیایی مانند حذف فلزات سنگین از فاضلاب.
داروسازی و آرایشی: به دلیل خلوص بالا در محصولات آرایشی و دارویی استفاده میشود.
کاتالیست: در صنایع پتروشیمی برای تسریع واکنشها به عنوان کاتالیست کاربرد دارد.
تفاوت بنتونیت معمولی و بنتونیت اکتیو
فرآیند تولید بنتونیت اکتیو
تولید بنتونیت اکتیو معمولاً شامل مراحل زیر است:
در مرحله اول باید یک بنتونیت معمولی یا بنتونیت خام با کیفیت را انتخاب و خریداری نمود، سپس در مرحله بعد اقدام به آسیاب کردن و کاهش اندازه ذرات آن برای تسهیل در فرایند فعال سازی کرد. و در مرحله سوم نوبت به افزودن مواد شیمیایی و اضافه کردن موادی مثل اسید سولفوریک، کلسیم یا سدیم برای تغییر ساختار و افزایش واکنش پذیری می شود. و در نهایت بعد از طی این مراحل باید روند خشک کردن و خالص سازی و حذف مواد زائد را به منظور بهبود کیفیت نهایی طی کرد.
مزایا و معایب بنتونیت معمولی و اکتیو
در این قسمت به طور شفاف درباره مزایا و معایب هر یک از انواع بنتونیت (بنتونیت معمولی و بنتونیت اکتیو) صحبت خواهیم کرد:
مزایای بنتونیت معمولی
- قیمت پایینتر
- دسترسی آسانتر
- مناسب برای کاربردهای عمومی
معایب بنتونیت معمولی
- واکنشپذیری کمتر
- کارایی محدود در صنایع پیشرفته
مزایای بنتونیت اکتیو
- کارایی بالا در صنایع تخصصی
- توانایی جذب بیشتر
- واکنشپذیری بالا
معایب بنتونیت اکتیو
- هزینه بالاتر
- نیاز به فرآیندهای پیچیده تولید
کدام نوع بنتونیت برای شما مناسب است؟
انتخاب بین بنتونیت معمولی و اکتیو بستگی به نوع کاربرد شما دارد:
اگر نیاز به محصولی برای کاربردهای عمومی مانند کشاورزی، سدسازی یا خوراک دام دارید، بنتونیت معمولی انتخاب بهتری است.
اگر در صنایع پیشرفته مانند تصفیه روغن، حفاری یا داروسازی فعالیت میکنید، بنتونیت اکتیو به دلیل ویژگیهای بهینهشده گزینه مناسبتری خواهد بود.
نتیجهگیری
بنتونیت، چه به صورت معمولی و چه اکتیو، یکی از مواد معدنی پرکاربرد در صنایع مختلف است. تفاوتهای عمده بین این دو نوع، به واکنشپذیری، قابلیت جذب، و کاربردهای آنها برمیگردد. انتخاب نوع مناسب بنتونیت، میتواند تأثیر مستقیمی بر کارایی فرآیندها و هزینههای شما داشته باشد. با شناخت دقیق این تفاوتها، میتوانید تصمیم بهتری در خرید و استفاده از این ماده معدنی بگیرید.